Wie krijgt het huis bij echtscheiding of relatiebreuk?

Het huis kan bij een echtscheiding of een relatiebreuk een grote bron van discussie zijn. Wie mag en kan er blijven wonen? Het antwoord op deze vraag is afhankelijk van de vraag of je getrouwd bent of niet, of je een huurwoning of koopwoning hebt en wat de specifieke omstandigheden zijn van jouw situatie.

Echtscheiding of relatiebreuk.

We spreken over een echtscheiding als jullie gehuwd zijn geweest. De rechtbank spreekt dan de echtscheiding uit. De wet bepaalt veelal hoe de gevolgen van de echtscheiding moeten worden geregeld. In de wet zijn ook regelingen opgenomen voor de gevolgen van de echtscheiding met betrekking tot de woning waarin jullie wonen.

Heb je een geregistreerd partnerschap gesloten? Ook dan spreek ik gemakshalve over een echtscheiding. De wet stelt het geregistreerd partnerschap op veel punten gelijk aan het huwelijk.

We spreken gemakshalve over een relatiebreuk als jullie hebben samengewoond met elkaar. Er is dan geen officiële echtscheiding (via de rechtbank) nodig. Soms is er een samenlevingscontract waarin afspraken zijn gemaakt over de gevolgen van een eventuele breuk.

Koopwoning bij echtscheiding

Om te bepalen wie recht heeft op de koopwoning bij echtscheiding is het van belang om te weten hoe je gehuwd bent:

• Je hebt huwelijkse voorwaarden gesloten: dan gelden deze voorwaarden.
• Je hebt geen huwelijkse voorwaarden gesloten en je bent voor 1 januari 2018 gehuwd: dan geldt de oude gemeenschap van goederen.
• Je hebt geen huwelijkse voorwaarden en je bent na 1 januari 2018 gehuwd: dan geldt de nieuwe, beperkte gemeenschap van goederen.

Op basis daarvan kan worden beoordeeld wie eigenaar van de woning is. Uiteraard kan ook de eigendomsakte van de woning uitsluitsel geven.

Zijn jullie beiden eigenaar van de woning? Dan moet de woning worden verdeeld. Dat kan door de woning aan een van de echtgenoten toe te delen waarbij de andere echtgenoot wordt uitgekocht of door de woning te verkopen aan een derde waarbij de overwaarde in de woning wordt gedeeld. Beide echtgenoten hebben gelijke rechten op toedeling. Kom je er niet uit? Dan zal de rechtbank een belangenafweging moeten maken.

Is een van jullie eigenaar van de woning? Dan hangt het van de omstandigheden af of je nog aanspraak kunt maken op de waarde van de woning. Toedeling van deze woning aan de echtgenoot die geen eigenaar is, is meestal niet haalbaar.

Koopwoning bij relatiebreuk

Als je samenwoont bepaalt uitsluitend de eigendomsakte van de woning wie eigenaar is.

Zijn jullie beiden eigenaar van de woning? Verdelen kan door de woning aan een van de echtgenoten toe te delen waarbij de andere partner wordt uitgekocht of door de woning te verkopen aan een derde waarbij de overwaarde in de woning wordt gedeeld. Beide partners hebben gelijke rechten op toedeling. Kom je er niet uit? Dan zal de rechtbank een belangenafweging moeten maken.

Is de woning eigendom van een van de partners? Dan blijft de woning ook na de relatiebreuk eigendom van deze partner. De andere partner heeft geen enkel recht op deze woning. Soms staan er in de samenlevingsovereenkomst wel afspraken om deze situatie te verzachten, zoals het recht om in geval van een breuk nog een tijdje in de woning te mogen blijven wonen of dat je recht hebt op een vergoeding vanwege het feit dat je moet verhuizen.

Huurwoning bij echtscheiding

Als je getrouwd bent, heb je allebei evenveel rechten op de huurwoning. Het maakt daarbij niet uit op wiens naam het contract staat. Je zult samen afspraken moeten maken over wie de huurwoning voortzet.

Komen jullie er samen niet uit? Dan zal de rechtbank op basis van een belangenafweging moeten bepalen wie het huurcontract mag voortzetten. Denk daarbij aan:

• zijn er kinderen woonachtig in de woning en bij wie gaan de kinderen na scheiding wonen?
• heeft een van de partners meer binding met de woning en omgeving?
• is de woning aangepast op een van de partners?
• wie kan de huur betalen?
• etc.

Huurwoning bij een relatiebreuk.

Bij een samenlevingsrelatie is vooral van belang wie er als huurder op het contract staat. Sta je alleen op de huurovereenkomst? Dan heeft de andere partner geen recht om na de breuk in de woning te blijven wonen.

Staan jullie samen op het huurcontract? Dan zullen jullie in overleg afspraken moeten maken over wie de huurwoning voortzet.

Komen jullie er samen niet uit? Dan zal de rechtbank op basis van een belangenafweging moeten bepalen wie het huurcontract mag voortzetten. Denk daarbij aan:

• was een van de partner al huurder voor de relatie?
• heeft een van de partners meer binding met de woning en omgeving?
• zijn er kinderen bij betrokken?
• is de woning aangepast op een van de partners?
• wie kan de huur betalen?
• etc.

(Tijdelijk) verlaten van de woning bij echtscheiding of relatiebreuk

De spanningen kunnen oplopen als je samen in een woning woont terwijl duidelijk is dat er een scheiding volgt. Dat is niet altijd wenselijk. Het kan dan ook prettig zijn dat een van de echtgenoten of partners de woning tijdelijk verlaat.

Ben je getrouwd? De wet bepaalt dat je tijdens een echtscheidingsprocedure het tijdelijke alleengebruik kunt opeisen via de rechtbank. Deze spoedmaatregel wordt een voorlopige voorziening genoemd. De rechtbank bepaalt dan dat een van de echtgenoten de woning tijdelijk moet verlaten. Wie dat is, wordt door de rechtbank bepaald op basis van een belangenafweging.

Woon je samen? Dan heeft de wet geen specifieke bepaling. Mogelijk zegt het samenlevingscontract iets over het tijdelijke gebruik van de woning na een relatiebreuk. Is dat niet het geval, dan zijn de mogelijkheden sterk afhankelijk van de vraag of jullie samen eigenaar zijn of niet.

Meer weten?

Wil je meer weten over dit onderwerp of heb je andere vragen? Neem contact met me op via 06-19284294 of via info@imkegerrits.nl.